انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822می خواهم ریاضیدان باشم: فصل 9، سالهای اول16287FAمحمدقاسموحیدی اصلدانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم ریاضیJournal Article20201121در سال های اخیر، ترجمۀ فصل های ٧و ٨ کتاب «می خواهم ریاضیدان باشم» نوشته ریاضیدان مشهور، پال هالموس، در خبرنامۀ انجمن ریاضی ایران به صورت پاورقی ادامه یافت. اکنون ادامۀ ترجمۀ کتاب با شروع ازفصل نهم، پیش رویِ خوانندگان فرهنگ و اندیشۀ ریاضی است. لازم به ذکر است که ترجمه و ویراستاریِ بخشهای گوناگون کتاب، به تناوب، توسط آقایان محمدقاسم وحیدی اصل و سیامک کاظمی انجام می شود.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822درآمدی بر ریاضیات مالی740288FAمحمدجلوداری ممقانیدانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم ریاضی و رایانهJournal Article20201121هدف از نگارش این مقاله این است که خوانندگان، زمینه هایی از ریاضیات مالی را بشناسند و با آگاهی نسبی وارد این فعالیت علمی شوند. برای این منظور، مفاهیمی اساسی از ریاضیات مالی و خاستگاه آنها را به ساده ترین صورت بیان می کنیم. بسیاری از حالت های پیچیده را می توان در منابع همین نوشتار پیدا کرد. مدل سازی، شاید از مهم ترین این مفاهیم باشد. از این رو ضمن بیان مفاهیم اصلی مدل سازی در ریاضیات مالی، این نوشتار را با وارد کردن ترجمۀ اعلامیۀ مدل سازان به قلم دو نفر از فعالان معروف دانشگاهی و بازار سرمایه، غنی تر کرده ایم.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822استفاده از بهینه سازی برای بهبود روش های پرتودرمانی در درمان سرطان4175289FAمجیدسلیمانی دامنهدانشگاه تهران، پردیس علوم، دانشکدۀ ریاضی، آمار و علوم کامپیوترحامداعظمی زنوزقدانشگاه تهران، پردیس علوم، دانشکدۀ ریاضی، آمار و علوم کامپیوترمسعودزارع پیشهمرکز درمان سرطان
Memorial Sloan KetteringJournal Article20201121مقابله با سرطان یکی از مهم ترین چالش های بشر است. با وجود پیشرفتهای روزافزون بشری، هنوز یک درمان قطعی برای این دسته از بیماری ها پیدا نشده است. یکی از روش های مرسوم برای درمان سرطان، پرتودرمانی است. این روش، برای درمان انواع مختلف سرطان برای حدود یک قرن مورد استفاده قرار گرفته و در ١۵سال اخیر بهبود قابل توجهی یافته است. در این نوشتار، برخی مدل های بهینه سازی مورد استفاده در پرتودرمانی را بررسی می کنیم. روش پرتودرمانی با شدت تعدیل شده و مدل بندی های مختلف بهینه سازی در آن را شرح می دهیم. به علاوه، برخی از چالش های مهم در این زمینه از جمله محدب نبودن مسئله و چندهدفه بودنِ آن مورد بررسی قرار می گیرد و پیشنهادهایی برای غلبه بر این چالش ها بیان می شود.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822راهنمای ریاضیدانان در هدایت موفقیت آمیزِ دانشجویان کارشناسی در امر پژوهش7795290FAستارستاریدانشگاه صنعتی شریفJournal Article20201121پژوهش دورۀ کارشناسی در زمینه های مختلف ریاضی و در شرایط گوناگون انجام می شود اما همۀ استادان راهنمای دانشجویان کارشناسی ریاضی، با موضوعات مشترکی روبه رو می شوند. این مقاله، راهنمایی مختصر برای کمک به استادان در سطوح مختلف تجربه است تا دانشجویان را در پروژه های پژوهشی هدایت کنند. به طور خاص، موضوعات انتخاب مسائل پژوهشی مناسب، جذب دانشجویان، مشخص کردن انتظارات، پیش بردن پژوهش و کمک به دانشجویان برای انتشار کارشان را مطرح می کنیم.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822خمهای عجیب در هندسۀ هذلولوی97113291FAمنیرهپیمانگروه ریاضی ، دانشگاه شهید چمران اهواز،دانشکده علوم ریاضی و کامپیوترJournal Article20201121در این مقاله، دو خم عجیب در هندسۀ هذلولوی که مشابه اقلیدسی ندارند، معرفی و ویژگی های آنها بررسی می شود. تعریفی جدید برای دایره می آوریم و می بینیم که برخی از ویژگی های جالب این دو خم، در مورد دایره نیز صادق است. در پایان نشان می دهیم که اگر سه نقطه بر یک استقامتِ اقلیدسی نباشند، سه خم هم فاصلۀ متفاوت وجود دارند که این سه نقطه بر آنها قرار دارند.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822عکس قضیۀ شارکوفسکی115133292FAمریمربیعیدانشگاه الزهر(س)، دانشکدۀ علوم ریاضیمنیرهاکبریگروه ریاضی،دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییJournal Article20201121هدف این مقاله، مطالعۀ عکس قضیۀ شارکوفسکی است که می گوید به ازای هر عدد طبیعی p تابع پیوستۀ حقیقی روی خط حقیقی وجود دارد که نقطه ای تناوبی با دورۀ تناوب اولیۀ p دارد ولی به ازای هر عدد طبیعی q که در ترتیبِ شارکوفسکی قبل از p ظاهر شده باشد، نقطه ای تناوبی با دورۀ تناوب اولیۀ q ندارد. در این مقاله، ویژگی های چنین تابع هایی را بررسی می کنیم و آنها می سازیم.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822سیر تکامل نظریۀ گروه ها تا رده بندی گروه های سادۀ متناهی135145293FAمحمدرضادرفشهدانشگاه تهران، پردیس علوم دانشگاه تهران، دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر0000000255394989Journal Article20201121نظریۀ گروه ها یکی از بنیادی ترین و کاربردی ترین شاخه های جبر است. مفهوم گروه در فرآیند حل یکی از قدیمی ترین مسائل ریاضی یعنی حل معادلات جبری به وجود آمد. از مهم ترین شاخه های نظریۀ گروه ها، گروه های جایگشتی و نظریۀ نمایش گروه ها است که هر دو، شاخه های پژوهشی فعالی هستند. گروه های ساده در مرکز پژوهش های کنونی نظریۀ گروه ها قرار دارد. بسیاری از سؤال های عمیق دربارۀ گروه های متناهی به سؤال هایی مشابه دربارۀ گروه های ساده یا تقریباً ساده منجر می شود و اینجا است که رده بندی گروه های سادۀ متناهی کاربرد پیدا می کند. در این نوشته، سعی کرده ایم ضمن بررسی تکامل نظریۀ گروه ها، به مسئلۀ رده بندی گروه های سادۀ متناهی و کاربرد آن بپردازیم.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822روانشناسی پارادکس های ریاضی147156294FAحسنملکیگروه ریاضی، دانشکده علوم ریاضی و آمار، دانشگاه ملایرمیناجمشیدیدانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمانمولودموحدیفارغ التحصیل دانشگاه پیام نور کبودرآهنگJournal Article20201121از دیدگاه تاریخی و آموزشی، پارادکس های ریاضی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. با سیری در تاریخ ریاضیات، با پارادکس هایی روبه رو می شویم که تأثیراتی شگرف و ماندگار از خود به جای نهاده اند. بسیاری از شاخه های ریاضی خود را مدیون پارادکس ها می دانند. به علاوه، پارادکس ها مانند معماها و مسئله ها کم و بیش در آموزش ریاضی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این مقاله، برآنیم تا با بهره گیری از مفاهیم علم روانشناسی، شناختی بهتر و عمیق تر از پارادکس های ریاضی به دست آوریم. با مطالعۀ چگونگی کارکرد و تأثیر یک پارادکس، فرایند حل مسئله ای را که در ذهن مخاطب ایجاد و پیگیری می شود، بررسی می کنیم. به برخی از پارادکس های ماندگار و شاخص ریاضی نیز اشاره می کنیم.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822مصاحبه با دکتر سیاوش شهشهانی157167295FAمحمدرضاکوششدانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکدۀ علوم ریاضیJournal Article20201121دکتر سیاوش شهشهانی یکی از تأثیرگذارترین چهره ها در ریاضیات معاصر ایران است. او پس از اخذ درجۀ دکتری از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی تحت نظر استیون اسمیل، برندۀ نشان فیلدز، و تدریس در دانشگاه های کالیفرنیا در برکلی، نورث وسترن در ایلینوی و ویسکانسین در مدیسون، به ایران بازگشت و به عضویت هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف درآمد و خود را وقف آموزش ریاضیات و تربیت نسلی از ریاضیدانان برجسته نمود. متن زیر، مصاحبه ای است که در تاریخ ششم مردادماه ١٣٩٩با دکتر سیاوش شهشهانی انجام شده است.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822نقدی بر کتاب «شاگردی یک ریاضیدان»169179296FAمحمدجلوداری ممقانیدانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم ریاضی و رایانهJournal Article20201121در این نوشته، کتابِ »شاگردیِ یک ریاضیدان« نوشتۀ آندره وِی، ترجمۀ مهران اخباری فر را معرفی می کنیم که توسط نشر نی به سال ١٣٩١منتشر شده است. اخیراً فرصت خواندن این کتاب نصیبم شد. بسیار لذت بردم و یاد گرفتم. این نوشته برای به اشتراک گذاشتن این تجربه با خوانندگان فرهنگ و اندیشۀ ریاضی است.انجمن ریاضی ایرانفرهنگ و اندیشه ریاضی1022-644339120200822طرح و حل مسئله181182360FAJournal Article20230220بنابر تصمیم هیئت تحریریۀ فرهنگ و اندیشۀ ریاضی، از این شماره به بعد، قسمتی از مجله را به طرح و حل مسائل اختصاص دادیم. مسائل طرح شده در این قسمت، متمرکز بر ریاضیات دورۀ کارشناسی است. امیدواریم مدرسان و ریاضیدانان کشور با معرفی این قسمت از مجله به دانشجویان دورۀ کارشناسی و تشویق آنها به تلاش برای حل مسائل، باعث به وجود آمدن جوی پویا و جنب و جوش علمی در بین جوانان که ریاضیدانان آینده کشور هستند، شوند