راهنمون‌های اخلاقی برای داوران

مسئولیت حرفه‌ای ایجاب می‌کند که قبل از اینکه کار ارزیابی را برای مجله‌ای بپذیرید نکات زیر را پیش چشم داشته باشید.

  1. آیا از اصول اخلاقی داوری آگاهی دارید و می‌توانید آن را رعایت کنید؟ (تعدادی از این اصول در ادامه و در بخش اصول اخلاق نشر آمده است).
  2. آیا از نوع داوری مجله آگاهی دارید؟
  3. آیا از طریقه ارسال گزارش داوری آگاهی دارید؟ در مجله فرهنگ و اندیشه ریاضی این کار از طریق پرکردن یک پرسش‌نامه چند گزینه‌ای و یک پرسش تشریحی انجام می‌گیرد.
  4. آیا برای انجام داوری مقاله تعارض منافعی دارید؟ اگر پاسخ مثبت است، به دبیر تخصصی مربوط  اطلاع دهید.
  5. آیا می‌توانید داوری را در مهلت مقرر انجام دهید؟ اگر احتمال می‌دهید که نتوانید این کار را در مهلت تعیین‌شده انجام دهید، به دبیر تخصصی اطلاع دهید تا در صورت لزوم به اطلاع نویسنده رسانده شود.

اصول اخلاقی داوران

داور نباید نسبت به مقاله هیچ‌گونه تبعیضی روا دارد. نباید مبنای قضاوت او   نژاد، مذهب، ملیت، جنسیت، سمت، یا وابستگی سازمانی نویسنده باشد بلکه باید صرفا محتوای خود مقاله باشد.

داور باید هرگونه تعارض منافعی را قبل از پذیرفتن داوری اعلام کند. هرگونه آشنایی با نویسندگان مقاله از مصادیق  تعارض منافع است.

داور باید جنبه محرمانه‌بودن داوری را نگه دارد. داور نباید هیچ‌گونه اطلاع و خبری درباره مقاله را با شخص دیگری خارج از فرایند داوری بدون اجازه مشخص از دبیر تخصصی مربوط در میان بگذارد.

داور نباید فایل مقاله منتشر‌نشده، تصاویر، یا اطلاعات دیگر را برای این موارد استفاده کند: قرار دادن  در پایگاه‌ داده‌هایی که باعث از بین رفتن جنبه محرمانه بودن داوری شود،  در دسترس عموم قرار دادن،  و ذخیره و بهره‌برداری  توسط شخص ثالث (ازجمله ابزارهای هوش مصنوعی مانند چت‌جی‌پی‌تی).

داور باید گزارش ارزیابی را شخصا آماده کند و بدون اجازه از مجله شخص دیگری را در این کار دخالت ندهد. او همچنین نباید در فرایند داوری خود را به جای شخص دیگری جا بزند.

داور نباید گزارش داوری را با کمک هوش مصنوعی، ازجمله  ابزارهایی مبتنی بر  LLM مانند چت‌جی‌پی‌تی،  تهیه کند.

داور باید گزارشی سازنده، جامع، همراه با ذکر شواهد، و مستحکم تهیه کند. او باید از درستی  منابعی که در گزارشش اشاره کرده است اطمینان داشته باشد.

داور باید از هرگونه اظهار نظری که به‌نوعی حیثیت نویسنده را تحقیر کند بپرهیزد.

داور باید بکوشد گزارش داوری را به موقع تحویل دهد و اگر چنین کاری میسر نیست دبیر تخصصی را مطلع سازد.

داور باید دبیر تخصصی را از هرگونه مشابهت معنادار بین مقاله تحت داوری و هر مقاله منتشر‌شده یا تحت داوری دیگر مطلع سازد.