واژگان مشترک منطق قدیم و منطق جدید و برخی از تعریف های تاریخی مفاهیم منطقی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

دانشگاه خوارزمی، دانشکدۀ علوم ریاضی و کامپیوتر

چکیده

هر حوزه از دانش بشری، واژگانی دارد که در طول تاریخ پیدایش و تحول آن، به وجود آمده اند و بدون آشنایی با آن واژگان، فهم موضوع آن حوزه از دانش، ناممکن است. در این مقاله، نخست به اختصار به معرفی علم منطق از دورۀ باستان تاکنون می پردازیم و سپس به واژگان مشترک منطق قدیم و جدید و تعریف های تاریخی بعضی از اصطلاحات منطقی اشاره می کنیم. برای این منظور، اصطلاحاتی را از آثار مهم منطقی چند دانشمند برجستۀ اعصار متفاوت برگزیده ایم و تعریف آنها را از آثارشان نقل کرده ایم. همچنین به لحاظ اصطلاح شناختی، به کوشش هایی در معادل سازیِ برخی واژه ها ی تخصصی منطق اشاره ای می کنیم

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابوعلی سینا، رسالۀ منطق (در دانشنامه علائی)، با مقدمه و حواشی و تصحیح دکتر محمد معین، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ١٣٨٣.

خواجه نصیرالدین طوسی، اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، ١٣٧۶.
افضل الدین محمد مرقی کاشانی، منهاج المبین (در مصنفات)، به اهتمام مجتبی مینوی و یحیی مهدوی، انتشارات خوارزمی،
چاپ دوم، تهران، ١٣۶۵.
صدرالدین محمدبن ابراهیم قوامی شیرازی (ملاصدرا)، اللمعات المشرقیه فی فنون منطقیه، با ترجمه و شرح دکتر عبدالحسین
مشکوةالدینی، انتشارات آ گاه، تهران، ١٣۶٠.
مصاحب، غلامحسین، مدخل منطق صورت، انتشارات حکمت، چاپ دوم، ١٣۶۶.
شهابی، محمود، رهبر خرد، انتشارات کتابخانۀ خیام، چاپ هفتم، قم، ١٣۶٣.
هیلبرت و آ کرمان، بنیادهای منطق نگریت، ترجمۀ دکتر م. ش. ادیب سلطانی، انتشارات امیرکبیر، تهران، ١٣٨٠.
خوانساری، محمد، دورۀ مختصر منطق صوری، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ بیست و چهارم، ١٣٩۵.
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ١٣٧۶.
اندرتون، هربرت بی.، آشنایی با منطق ریاضی، ترجمة غلامرضا برادران خسروشاهی و محمد رجبی طرخورانی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ١٣۶۶.
موحد، ضیاء، درآمدی به منطق جدید، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، ١٣٧٣.
ارشیر، محمد، منطق ریاضی، هرمس، تهران، ١٣٨۴.
فَرید جبر، رفیق العجم، سمیع ذعیم، جیرار حهامی، موسوعة مصطلَحات علْم المنطق عندالعرب، مکَتَبة لبنانْ ناشرونْ،
بیروت، ١٩٩۶.
Copi, I., Cohen C., McMahon, K., Introduction to Logic, 14th edn., Peason Education Limited, 2013.

Hazewinkel, M., (ed.) Encyclopedia of Mathematics, Vol. 6 (Lob-Opt), Kluwer, 1990.

Hilbert , D., Ackermann, W., Grundzüge der Theoretischen Logik, 6. Auflage, Springer-Verlag, Berlin, 1972.